Przejdź do treści

Historia

Cmolas

Wieś Cmolas jest jedną z najstarszych osad na obszarach dawnej Puszczy Sandomierskiej, jej odległa historia sięga średniowiecza. W 1462 r. powstała tu parafia.

Od Domu dla Ubogich do DPS

Historia Szpitala dla Ubogich w Cmolasie ściśle związana jest z osobą ks. Wojciecha Borowiusza. Urodził się w Cmolasie w 1572 r., w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Hołobok. 02 stycznia 1646 r. uczynił dobroczynną fundację szpitala dla ubogich i kościółka szpitalnego. Szpital, jako twór miłosierdzia chrześcijańskiego otrzymał pełne prawa w Kościele. Wspaniały pomysł ks. Borowiusza fundacji szpitala dla ubogich i kościółka szpitalnego, powstał, aby zaspokoić potrzeby materialne i duchowe biednych mieszkańców Cmolasu i okolicznych wiosek.  Był to drewniany domek o dwóch izbach, w którym mieszkało zwyczajnie 8 osób. W połowie XVIII wieku szpital utrzymywał 12 ubogich. Przed 1764 r. domek przebudowano i odtąd mieścił dużą izbę z przedsionkiem i 5 małych izdebek. W tym domku,  do 1950 r. mieszkali ludzie znajdujący się w potrzebie. Z czasem szpital dla ubogich, nie remontowany, opustoszał, a w 1962 r. w końcu został rozebrany.

Dawny dom dla ubogich (fot. arch. paraf.)

Dom dla ubogich w 1994 r. (fot. arch. paraf.)

Od połowy lat osiemdziesiątych XX w. na terenie parafii Cmolas daje się zauważyć intensywne zmiany. Powstają różne budowle, zostaje wybudowana m.in. nowa plebania. Stary budynek plebani z dużym zapleczem gospodarczym pozostaje pusty.. Decyzją miejscowego proboszcza ks. Kazimierza Szkaradka, podjętą wraz z Radą Parafialną, przystąpiono do remontu pustej plebani z przeznaczeniem jej pod przyszły Dom dla Ubogich. Był to milowy krok na drodze powrotu do idei ks. Wojciecha Borowiusza o pomocy dla najuboższych. Po trzydziestu latach przerwy powstały dogodne warunki, aby nawiązać do przerwanego w 1962 r. Dzieła Borowiuszowego – Domu dla Ubogich.

We wrześniu 1994 r. w nowo wyremontowanym budynku zamieszkali pierwsi mieszkańcy. Dnia 14 czerwca 1994 r. ks. biskup Kazimierz Górny Dekretem Ustanowienia powołał do istnienia i działania Dom dla Ubogich Caritas Diecezji Rzeszowskiej. Początkowo zamieszkało w nim 9 osób. Z czasem ich przybywało, by w końcu osiągnąć liczbę 25. Dom dla Ubogich istniał do 28 lutego 1996 r., po czym na podstawie umowy między ówczesnym Wojewódzkim Zespołem Polityki Społecznej w Rzeszowie a Caritas Diecezji Rzeszowskiej,  Dom dla Ubogich przekształcony został w Dom Pomocy Społecznej im. Ks. Wojciecha Borowiusza. Lata następne to stały dynamiczny rozwój DPS. W tym czasie tj. w 2001 r. zwiększono do 40 ilość miejsc w DPS pozyskując nowo wyremontowany budynek „wikarówki”.  W 1999 r oddano do użytku budynek rehabilitacji, i po uprzedniej analizie potrzeb środowiska lokalnego, wykonano projekt na rozbudowę Domu Pomocy Społecznej, który zrealizowano w latach 2001-2005 co przyczyniło się do powiększenia DPS do 73 miejsc.

Dom Pomocy Społecznej w 2015 r.

Dom Pomocy Społecznej w 2015 r.

Dom Pomocy Społecznej w 2021 r.

Dom Pomocy Społecznej w 2021 r.

W 2019 r. wykonano projekt nadbudowy nad najstarszą częścią DPS, który został zrealizowany w 2020 r., a w 2021 r. dopuszczony do użytkowania. W wyniku rozbudowy DPS został wzbogacony o nowe pomieszczenia mieszkalne, rehabilitacyjne, terapii zajęciowej, magazyn, łazienki. Obecnie Dom posiada 79 miejsc statutowych.